Mal və xidmətlərin satışından yaranan debitor borclarını təyin etməklə satıcıya maliyyələşdirmə, yığma / debitor idarəetmə və zəmanət xidmətləri təqdim edən bir maliyyə resursudur.
Faktorinq kreditorlara broker firmasına, yəni faktorinq şirkətinə olan debitor borclarını əvvəlcədən müəyyən bir qiymətə və ya komissiya ilə toplamağa imkan verən maliyyələşdirmə metodudur. Firmalar faktorinq şirkətlərinə müraciət edirlər ki, bu müddətdə satdıqları mal və xidmətlərin mübadiləsi zamanı müştərilərdən borcların toplanmasında çətinlik çəkməsinlər, gecikməsinlər, müştərilərin adından verdikləri hesab-fakturalar və ya debitor borclarını fyuçers bazarlarında daha sürətli geri qaytarsınlar.
Faktorinq 3 əsas funksiyanı həyata keçirir
Zəmanət
Faktorinq borclu tərəfin ödəməmə riskini öz üzərinə götürərək, satıcı şirkətin müddətli satışlarından yaranan ödənişləri sığorta etmiş olur. Şirkətlər bu funksiya sayəsində yeni müştəri qazanma və yeni bazarlara daha risksiz girmə imkanı əldə etmiş olurlar.
Yığım
Faktorinq şirkətlər özünə həvalə edilən alacaqları təqib etmə funksiyasını yerinə yetirməklə , şirkətləri vaxt və əlavə işçi xərcindən qurtarmış olurlar.
Maliyyələşmə
Bu funksiya sayəsində şirkətlər alacaqlarını vaxtından əvvəl təmin etməklə, nağd pul ehtiyaclarını qarşılamış olurlar.
Faktorinq Sövdələşməsində Tərəflər
FAKTORİNQ ŞİRKƏTİ: Faktorinq xidməti göstərən şirkət
MÜŞTƏRİ: Faktorinq xidmətindən yararlanan tərəf (satıcı)
BORCLU: Fakturanı ödəməyə cavabdeh olan və malların alıcısı olan şirkət.
Faktorinq xidməti göstərmək üçün şirkət ilə müştəri arasında müqavilə imzalanmalıdır.
Faktorinqin üstünlükləri nələrdir?
-Zəmanət xidməti sayəsində yeni bazarlara risk olmadan daxil olmaq üstünlüyü;
-Debitor borclarının azalması nəticəsində daha likvid balansa sahib olmaq üstünlüyü;
-Açıq hesab satışları sayəsində xarici bazarlarda rəqabət üstünlüyü.
– Faktorinq şirkəti tərəfindən təqib və toplama prosesləri ilə təmin olunan vaxt və resursa qənaət;
-Çevik maliyyələşdirmə (satışa paralel olaraq artır) ;
– Məhsul çeşidlərinizi yeniləmənizdə xüsusilə təsir göstərməsi;
-Şirkət sahiblərinə qərar vermə anında əlavə güc və sürət qazandırma bacarığına sahib olması;
-Pul axışınızın düzgün tənzimlənməsi kredit və borclarınızı stabil idarə etmənizdə yardımçı olması;
Niyə Ferrum Kapital?
Maliyyə Riskləri:
Şirkətlərin maliyyə pozisiyalarından və seçimlərindən dolayı yarana biləcək riskləri əhatə etməkdədir. Bu risklərə əsasən valyuta , borc və kreditlərdə faiz riskləri və qiymət qoyma siyasətinin doğura biləcəyi risklər daxildir. Əlavə olaraq bir malın idxal edən tərəfindən xarici valyuta ilə alınıb dəyişkən qiymətlə,yerli bazarda manatla satılması və sabit qiymətdən satılmasından yarana biləcək risklər də bura aiddir.
Əməliyyat Riskləri:
Nisyə satışlara nəzarət, səhv və ya boşluqlardan dolayı yarana biləcək risklər, vaxt çatışmazlığı müştərinin düzgün analiz edilməməsi,texniki bazanın təqib üçün yetərsiz olması səbəbləri şirkətləri birbaşa nisyə satış etmələrində risk yaradan amillərdir.
Marka və Etibarın Saxlanılması Riski:
Nisyə satışlardan sonra yarana biləcək münaqişələrədən dolayı məhsulun dəyərdən düşməsi və etibarın zədələnməsi , mal və ya xidmətə olan tələbin azalması, uzun müddətli ticari əlaqələrin zərər görməsi riski.
Xarici Mühit Riskləri:
Şirkətlərin öz əlləri ilə idarə edə bilmədikləri və təsir göstərə biləmdikləri risklər ( təbii fəlakətlər, iqtisadi dəyişikliklər o cümlədən infilyasiya və devalvasiya, qanunvericilikdə baş verə biləcək dəyişikliklər ) hər zaman xüsusən nisyə satışlar zamanı və gələcəyə doğru planlama edilmədiyi zaman idarə edilməsində çətinliklər törətməkdədir.
Şirkətlərin xərclərinin düzgün idarə edilməsi və Faktorinqin əhəmiyyəti:
Büdcə planlanması:
Əsas etibarilə Büdcə planlaması şirkətlər üçün önəmli yol göstərici vasitədir, şirkətlər öz inkişaf planlarının təyin olunması və nəticələrin ölçülməsində bundan geniş istifadə etməkdədirlər. Büdcə planlaması əslində iş faəliyyətini asanlaşdırmaq və sahibkarın gələcəkdə “sürpriz”lərlə qarşılaşmasının qarşısını almaqla yanaşı gələcəyi daha aydın görməkdə yardımçı olmaqdadır.
Mühasibatlıq xərclərinin və əlavə işçi qüvvəsi xərcinin azaldılması:
Müştərilərin ödəmə qabiliyyətlərinin təhlil edilməsi, müştərilərin ödənişlərinin təqibi və qəbulu ,sistem üzrə izlənilməsi, mühasibatlığın yükünü artırmaqla bərabər əlavə işçi qüvvəsinə də tələb yaratmaqdadır.